Pisząc tego bloga, kieruję się tym, aby w jak największym stopniu Cię uświadomić.
Chcę obudzić w Tobie naturalną czujność na wszelkie zachowania, które mogą być sprzeczne z Twoimi prawami.
Zachowania, które np. z uwagi na niedołożenie należytej staranności przez lekarza [czy też inny podmiot medyczny m.in. pielęgniarkę, położną, ratownika medycznego] mogą doprowadzić do tragedii.
Nie mogłabym zatem, pominąć jednego z istotniejszych zagadnień – cięcia cesarskiego.
W dzisiejszym wpisie, przybliżę Ci jakie mogą być wskazania do wykonania takiego zabiegu.
I tu od razu zasygnalizuję, że w trakcie lektury wpisu możesz spotkać się z nieznanymi Ci dotychczas terminami. W takiej sytuacji, wystarczy, że klikniesz na dany wyraz. Wówczas przeniesiesz się na stronę na której znajdziesz wytłumaczenie danego terminu.
Dlaczego nie zdecydowałam się w tekście wszystkiego wyjaśnić?
Otóż Kochana, mógłby tu zrobić się niemały bałagan. 🙂
Zanim jednak przejdę do meritum, chciałabym żeby jedno zdanie wybrzmiało w Twojej głowie dosadnie:
Każda pacjentka ma prawo decydować sama za siebie. Zarówno w sprawie porodu bez interwencji medycznych, jak i również co do zgody na poszczególne zabiegi.
Cięcie cesarskie, czyli co?
Cięcie cesarskie – w obecnych czasach – jest najczęściej wykonywaną operacją położniczą.
Najprościej rzecz ujmując, polega na rozcięciu powłok brzusznych oraz wydobyciu dziecka.
Zgodnie z Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego [obecnie Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników]:
,,Cięcie cesarskie jako operacja położnicza ma na celu ukończenie ciąży lub porodu, gdy dalsze oczekiwanie na ich naturalne zakończenie przedstawia niebezpieczeństwo dla matki i dziecka.”
Cesarskie cięcie może być zabiegiem planowym albo wykonanym w trybie nagłym.
Zaplanowane cięcie cesarskie może wynikać, albo ze wskazań medycznych, albo z wcześniejszego umówienia się z lekarzem, że poród zostanie właśnie w taki sposób zakończony.
Przed planowanym zabiegiem, kobieta ciężarna musi wyrazić na nie świadomą zgodę. Formularz pisemnej zgody na zabieg powinien zawierać między innymi opis wskazania oraz omówienie możliwych powikłań.
Wskazania do cięcia cesarskiego
Już samo określenie ,,wskazania” sugeruje celowość działania oraz je uzasadnia. Błędem byłoby jednak rozumienie wskazań jako zbioru sztywnych nakazów i zakazów ograniczających swobodę wyboru metody.
Musisz wiedzieć, że decydujące znaczenie przy wyborze metody ukończenia porodu mają zarówno doświadczenie jak i szczegółowa analiza przebiegu ciąży oraz porodu wraz z aktualną sytuacją położniczą.
Współcześnie, dysponując nowymi metodami diagnostycznymi – które pozwalają ocenić bardzo precyzyjnie stan płodu i matki – powinno rozpatrywać się wskazania do cięcia cesarskiego w kategoriach wskazań prewencyjnych lub według kryterium stopnia pilności operacji.
1. Wskazania elektywne (planowe). 2. Wskazania pilne. 3. Wskazania naglące. 4. Wskazania nagłe (natychmiastowe).
W każdym z przypadków, decyzję o cięciu cesarskim podejmuje doświadczony położnik. Zobligowany jest przy tym do wypełnienia i podpisania odpowiednio opracowanego formularza kwalifikacji do cięcia cesarskiego.
Wskazania planowe
W takiej sytuacji, nie ma potrzeby niezwłocznego wykonania operacji. Cięcie cesarskie odbywa się w ustalonym terminie.
Czynniki uniemożliwiające poród siłami natury są znane. Przed rozpoczęciem czynności skurczowej, nie ma bezpośredniego zagrożenia ani dla życia matki, ani dla płodu.
Kobieta ciężarna może bezpiecznie oczekiwać na zaplanowane cięcie cesarskie.
Typowymi przykładami do wskazań planowych są:
- nieprawidłowe położenie płodu,
- niewspółmierność płodowo–miednicza (wady anatomiczne miednicy, makrosomia od 4500g, duży płód w cukrzycy od 4250g),
- cienka blizna macicy poniżej <2mm,
- wskazania pozapołożnicze (np. neurologiczne, okulistyczne, ortopedyczne, hematologiczne, kardiologiczne, psychiatryczne).
Wskazania pilne
Ta grupa wskazań obejmuje czynniki potencjalnie zagrażające życiu oraz zdrowiu matki i płodu, ale nie stanowiące bezpośredniego zagrożenia życia w danej chwili.
Istnieją jednak przesłanki, że pogorszenie stanu może wystąpić w każdym momencie, a dalsze oczekiwanie i ewentualny postęp porodu mogą tylko pogorszyć sytuację położniczą i warunki do wykonania cięcia. Pacjentka powinna być operowana po uzyskaniu wyników niezbędnych badań.
Typowymi przykładami do wskazań pilnych są:
- nieprawidłowe ułożenie główki,
- nieprawidłowe położenie płodu przy trwającej czynności skurczowej,
- dystocja szyjkowa,
- ciężki stan przedrzucawkowy,
- poród przedwczesny płodu, dla którego poród drogami rodnymi stanowi poważne ryzyko uszkodzenia lub śmierci.
Wskazania naglące
Oznaczają, że zaburzenia potencjalnie zagrażające życiu i zdrowiu matki oraz płodu występują i powtarzają się w krótkich odstępach czasu.
Bezpośrednie zagrożenie życia matki lub płodu może nastąpić w każdej chwili. Pacjentka powinna być operowana jak najszybciej.
W takich sytuacjach, należy pobrać krew do badań laboratoryjnych i oczekiwać wyników już podczas trwania operacji.
Typowymi przykładami wskazań naglących są:
- powtarzające się epizody bradykardii,
- deceleracje późne lub zmienne przy nieefektywnej czynności skurczowej niezapewniającej prawidłowego postępu porodu,
- głęboka bradykardia płodu nie reagująca na leczenie zachowawcze.
Wskazania nagłe – natychmiastowe
Sprawiają, że zaburzenia płodowe lub matczyne występujące w sposób ciągły, bezpośrednio zagrażają życiu i zdrowiu matki lub płodu.
W takich przypadkach zabieg cięcia cesarskiego powinien być wykonany natychmiast. Bez oczekiwania na wyniki badań laboratoryjnych, a nawet bez oznaczenia grupy krwi. Krew do badań laboratoryjnych powinna zostać pobrana w trakcie trwania operacji.
Typowymi przykładami wskazań nagłych są:
- wypadnięcie pępowiny,
- podejrzenie krwotoku wewnętrznego spowodowanego pęknięciem macicy,
- przedwczesne oddzielenie łożyska,
- rzucawka,
- zagrażająca rzucawka,
- zaburzenia czynności serca płodu.
Wskazania pozapołożnicze
Wskazania te stanowią osobną grupę. Najczęściej związane są z chorobą kobiety ciężarnej.
Najczęstszymi pozapołożniczymi wskazaniami do wykonania zabiegu cięcia cesarskiego są:
- wskazania kardiologiczne [zespół Marfana, poszerzenie aorty>45 mm, zaawansowana niewydolność układu krążenia],
- wskazania ortopedyczne [patologia w obrębie miednicy mniejszej uniemożliwiająca poród drogami natury, uraz miednicy w wywiadzie],
- wskazania neurologiczne [nawracające i przedłużające się napady padaczki, tętniak mózgu, pierwotne guzy mózgu],
- wskazania okulistyczne [proliferacyjna retinopatia cukrzycowa, krótkowzroczność z neowaskularyzacją podsiatkówkową, zaawansowana jaskra z dużymi ubytkami w polu widzenia, stany pooperacyjne gałki ocznej, nagłe stany okulistyczne, surowicze odwarstwienie siatkówki w przebiegu stanu rzucawkowego, ślepota korowa, zaawansowany lub ostry stożek rogówki],
- wskazania psychiatryczne [dodatni wywiad w kierunku zaburzeń psychicznych ze zmienionymi zachowaniami podczas ciąży lub bezpośrednio przed porodem, silny lęk przed porodem, lęk występujący w przebiegu zaburzeń depresyjnych]
- wskazania onkologiczne, [rak szyjki macicy, indywidualna decyzja pacjentki w przypadku stwierdzenia nowotworów innych narządów, pheochromocytoma]
- wskazania dotyczące chorób zakaźnych [zakażenie HSV w III trymestrze ciąży, kłykciny kończyste stanowiące przeszkodę porodową, ciężarne z wiremią>400 kopii HIV RNA w 36 tygodniu ciąży].
* * *
Wiem, dziś było bardzo merytorycznie. Być może nawet poczułaś się nieco przytłoczona tą wiedzą.
I zupełnie Ci się nie dziwię.
Dlaczego jednak zdecydowałam się poruszyć akurat te powyższe kwestie?
Głęboko wierzę, że im bardziej będziesz świadoma, tym bardziej bezpieczna będziesz zarówno Ty jak i Twoje maleństwo.
Posiadając tę podstawową wiedzę, będziesz miała szanse dostrzec ewentualne nieprawidłowości i zasygnalizować ich występowanie.
Naprawdę… nie wiem dlaczego kobiety ciężarne nie są ”obdarzone” przez lekarza prowadzącego ich ciąże, wiedzą o tym jakie – najczęściej – mogą występować zagrożenia, czy to dla nich, czy też dla maleństwa które noszą pod swoim sercem.
I oczywiście ja nie jestem lekarzem. Stąd to o czym Cię informuję ma wyłącznie charakter podstawowy.
Wiedza którą staram Ci się przekazać, wynika z moich własnych doświadczeń oraz z doświadczeń nabytych w trakcie prowadzonych spraw o błędy medyczne.
Ale nie tylko 🙂 Jak już niejednokrotnie wspomniałam Ci, ta dziedzina jest moją pasją. Pochłaniam więc mnóstwo wspaniałych publikacji naukowych.
Dzięki temu mogę się tą wiedzą z Tobą podzielić 🙂
foto: freepik.com