prawa osób wykonujących zawody medyczne

Każdy, kto śledził poprzednie wpisy w ramach naszego cyklu o prawie i medycynie wie, że pacjenci posiadają swoje prawa, potrafi je wymienić oraz wie, jak tych praw dochodzić. Pamiętajmy – każdy z nas może stać się pacjentem, bądźmy zatem jak najbardziej świadomi przysługujących nam praw.

Omawiając prawa pacjentów, nie możemy jednak zapominać, że w procesie udzielania świadczeń medycznych uczestniczy także osoba wykonująca zawód medyczny, która – poza obowiązkami – posiada także swoje prawa. Poniżej wskażemy Wam 5 najbardziej podstawowych praw przysługującym osobom wykonującym zawody medyczne, z którymi możemy spotkać się w życiu codziennym.


1. Prawo lekarza do odstąpienia od rozpoczęcia lub kontynuowania świadczeń zdrowotnych

W szczególnie uzasadnionych przypadkach lekarz może nie podjąć się lub odstąpić od leczenia chorego. Wyjątek stanowią oczywiście przypadki nagłe (niecierpiące zwłoki). W powyższej sytuacji lekarz ma jednak obowiązek dostatecznie wcześnie poinformować o tym pacjenta i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie medycznym. Odmowa leczenia przez lekarza musi zostać uzasadniona i odnotowana w dokumentacji medycznej pacjenta.

PRZYKŁAD: Odmowa leczenia przez lekarza może pojawić się w sytuacji m.in. agresywnego zachowania pacjenta, które nie wynika z przyczyn zdrowotnych lub kierowania przez pacjenta pod adresem osoby wykonującej zawód medyczny niecenzuralnych, obraźliwych słów.


2. Prawo lekarza do rozszerzenia zakresu czynności leczniczych w trakcie ich trwania

Lekarz jest uprawniony do rozszerzenia zakresu zabiegu medycznego lub zmiany sposobu jego wykonania bez uprzednio uzyskanej w tym zakresie zgody. Oczywiście skorzystanie z tego uprawnienia jest możliwe wyłącznie po spełnieniu ustawowo określonych przesłanek.

PRZYKŁAD: O dopuszczalności rozszerzenia pola operacyjnego stanowiło będzie wystąpienie okoliczności w postaci zagrożenia dla życia lub zdrowia, bezpośredniość zagrożenia i ścisły związek przyczynowy między podjętymi przez lekarza działaniami, a uchronieniem pacjenta przed wystąpieniem negatywnych następstw dla jego życia i zdrowia.


3. Prawa lekarzy do udzielania świadczeń zdrowotnych z wykorzystaniem teleinformatycznych środków przekazu

Leczenie online to najnowsza forma udzielania świadczeń zdrowotnych. Na wielu płaszczyznach zastępuje klasyczny proces diagnostyczno-terapeutyczny, pociągający za sobą osobisty kontakt lekarza z pacjentem. Osoby uprawnione do udzielania świadczeń zdrowotnych, w zakresie wynikającym z posiadanego wykształcenia i umiejętności, mają prawo do posługiwania się dowolnymi narzędziami teleinformatycznymi, umożliwiającymi wykonanie odpowiednich czynności medycznych ,,na odległość’’.

PRZYKŁAD: Konsultacja między lekarzami na odległość, porada lekarska na odległość (lekarz online), uzyskanie tzw. e-recepty.


4. Prawo lekarza do uchylenia tajemnicy lekarskiej

Tajemnica lekarska dotyczy wszystkich faktów, które lekarz powziął na temat pacjenta w procesie udzielania świadczeń zdrowotnych. Obejmuje ona również informacje, które nie dotyczą procesu leczenia i czynności o charakterze medycznym (np. informacje dotyczące statusu majątkowego pacjenta, preferencji seksualnych i innych aspektów, pozostających bez związku z zastosowanym leczeniem, które przekazane zostały przez pacjenta).

Osoba wykonująca zawód medyczny ma prawo do uchylenia tajemnicy zawodowej na rzecz osób trzecich oraz organów i instytucji, które są uprawnione do pozyskiwania wiadomości na podstawie wyraźnego upoważnienia lub w przypadkach wyraźnie wskazanych przez przepisy prawa. O ile wiadomości przekazane osobom fizycznym innym niż pacjent mają charakter informacyjny, o tyle dane przekazane pozostałym podmiotom stanowią podstawę realizacji praw, uzyskania różnego rodzaju świadczeń, zainicjowania procesu mającego na celu ochronę wykonywanej pracy, ochronę zdrowia publicznego lub ochronę praw osób pokrzywdzonych działaniem bądź zaniechaniem pacjenta.

PRZYKŁAD: Lekarz diagnozuje u pacjenta chorobę zakaźną przenoszoną drogą płciową. Pacjent zgłasza się na wizytę w towarzystwie swojej partnerki. W takiej sytuacji lekarz ma prawo przekazać informację o chorobie zdiagnozowanej u pacjenta jego partnerce, wobec której można domniemywać, że utrzymuje z pacjentem kontakty seksualne.


5. Prawa funkcjonariusza publicznego w zakresie przysługującej mu ochrony

Lekarz oraz osoba wykonująca zawód medyczny są objęci ochroną przeznaczoną dla funkcjonariuszy publicznych, choć oczywiście nie oznacza to, że są oni funkcjonariuszami publicznymi. Podstawą uzyskania ochrony przeznaczonej dla funkcjonariusza publicznego jest udzielanie świadczeń zdrowotnych refundowanych przez NFZ i pozostawanie w stosunku zatrudnienia w podmiocie leczniczym, który takich świadczeń udziela. Wskazać należy, iż osoby te są m.in. objęte ochroną prawno-karną w ramach przepisów stanowiących o odpowiedzialności z tytułu naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego oraz odpowiedzialności z tytułu zniewagi i nieuprawnionego przywłaszczenia funkcji.


Skontaktuj się z ZSadwokaci

Mamy nadzieję, że powyższe informacje okażą się dla Was bardzo pomocne. Jeśli po zapoznaniu się z niniejszym artykułem nasuwają Wam się pytania bądź wątpliwości, gorąco zachęcamy do kontaktu.

ZSadwokaci - prawa osób wykonujących zawody medyczne

Jak oceniasz ten wpis?

Kliknij na gwiazdkę aby ocenić wpis | Liczba głosów: 2

Średnia ocena 5

Brak ocen. Może będziesz pierwszy?

Jest nam przykro, że nie uważasz tego wpisu za przydatny.

Pozwól nam poprawić nasze wpisy

Jak możemy to zmienić?

Luiza Słychan zdjęcie

Luiza Słychan

ADWOKAT / MEDIATOR

Karnista z prawdziwego zdarzenia. Z sukcesami reprezentuje strony postępowań karnych oraz o wykroczenie. Posiadane przez nią wiedza i doświadczenie gwarantują, że zarówno prawa osób oskarżonych i obwinionych, jak i uprawnienia osób pokrzywdzonych czynem zabronionym zostaną zabezpieczone. Specjalizuje się także w prawie medycznym.